काठमाडौं : कोरोनाका कारण बढेको भर्चुअल गतिविधिले इन्टरनेट ब्यान्डविथ आयातबापत नेपालबाट बाहिरिने रकम बढेको छ । अघिल्ला वर्षमा वार्षिक औसत दुई अर्ब रुपियाँ ब्यान्डविथ आयातबापत विदेशिने गरेकामा कोरोना सङ्क्रमणयता सात महिनामै त्यसकै हाराहारीपुगेको छ ।

नेपाल दूरसञ्चार प्राधिकरणका अनुसार गत २०७६ चैतदेखि २०७७ असोजसम्म एक अर्ब ८२ करोड रुपियाँ ब्यान्डविथ आयातमा खर्च भएको छ । कोरोना सङ्क्रमणका नियन्त्रणका लागि जारी गरिएको निषेधाज्ञाका कारण भर्चुअल गतिविधि बढेको समय पनि यही नै हो ।

जब कि २०७५ चैतदेखि २०७६ असोजसम्म ब्यान्डविथ आयातबापत एक अर्ब १० करोड रुपियाँ नेपालबाट बाहिरिएको छ अर्थात् कोरोना सङ्क्रमणका कारण ब्यान्डविथ आयातबापत करिब ७५ करोड रुपियाँ बढी रकम बाहिरिएको तथ्याङ्कले देखाउँछ ।

कोरोना सङ्क्रमणकै बीच गत असारमा त एकै महिना करिब ६१ करोड रुपियाँको ब्यान्डविथ आयात भएको देखिन्छ । असोजमा मात्रै करिब ४३ करोड रुपियाँको ब्यान्डविथ आयात भएको तथ्याङ्कले देखाउँछ । चैतदेखि असोजसम्म प्रायः सबै महिनामा अघिल्लो वर्षको सोही महिनाको तुलनामा ब्यान्डविथ आयात बढेकै देखिन्छ ।

ब्यान्डविथ भनेको के हो ?

ब्यान्डविथले नेटवर्क वा इन्टर्नेट जडानको अधिकतम डाटा ट्रान्सफर दर वर्णन गर्दछ। यो मापन गर्दछ कि डाटालाई दिइएको समयमै विशिष्ट जडानमा कति डाटा पठाउन सकिन्छ। उदाहरण को लागी, गीगाबिट ईथरनेट कनेक्शन को १००० एमबीपीएस (प्रति सेकेन्ड १२bps मेगाबाइट) को ब्यान्डविथ छ। केबल मोडेमको माध्यमबाट एक इन्टरनेट जडानले ब्यान्डविथको २ M एमबीपीएस प्रदान गर्न सक्छ।

जबकि ब्यान्डविथ नेटवर्क गति वर्णन गर्न प्रयोग गरीन्छ, यसले डाटाको कति छिटो बिट्स एक स्थानबाट अर्कोमा सर्ने उपाय गर्दैन। डाटा प्याकेटहरूले इलेक्ट्रोनिक वा फाइबर अप्टिक केबुलहरूमा यात्रा गरेको हुनाले, प्रत्येक बिट ट्रान्सफर गरिएको गति नगण्य छ। यसको सट्टामा, ब्यान्डविथ मापन गर्दछ कि डाटा एक पटकमा एक विशेष कनेक्शनको माध्यमबाट प्रवाह हुन सक्छ।

जब बैन्डविड्थलाई भिजुअलाइज गर्दै, यसले एक ट्यूबको रूपमा नेटवर्क जडानको बारे सोच्न मद्दत गर्दछ र डाटाको प्रत्येक बिट बालुवाको अन्नको रूपमा। यदि तपाईं एक पातलो ट्यूबमा बालुवाको ठूलो मात्रा खन्याउनुहुन्छ भने, बालुवा यसमा बग्नको लागि यसले लामो समय लिन सक्दछ। यदि तपाईं समान ट्यूबमा बालुवाको समान मात्रा खन्याउनुहुन्छ भने, बालुवा निकै छिटो ट्यूबबाट बग्न सक्नेछ। त्यस्तै गरी, डाउनलोड धेरै छिटो समाप्त हुन्छ जब तपाईंसँग कम ब्यान्डविथ कनेक्शनको भन्दा उच्च ब्यान्डविथ कनेक्शन छ।

डाटा प्राय बहु नेटवर्क जडानहरूमा बग्दछ, जसको मतलब साना ब्यान्डविथसँग जडान एक अड्चनको रूपमा कार्य गर्दछ। सामान्यतया, इन्टरनेट ब्याकबोन र सर्भरहरू बीचको सम्पर्कहरूसँग सबैभन्दा बढी ब्यान्डविथ हुन्छ, त्यसैले उनीहरू विरलै बाधाको रूपमा सेवा गर्दछन्। यसको सट्टा, सब भन्दा सामान्य इन्टरनेट अड़चन तपाईंको ISP मा तपाईंको कनेक्शन हो।

नोट: ब्यान्डविथले संकेत प्रसारित गर्न प्रयोग हुने फ्रिक्वेन्सीहरूको दायरालाई जनाउँछ। यस प्रकारको ब्यान्डविथ हर्त्जमा मापन गरिएको छ र प्राय: सिग्नल प्रशोधन अनुप्रयोगहरूमा सन्दर्भ गरिन्छ।