झगडा
जब समस्या वा निराशा हुन्छ, त्यहाँ क्रोध हुन्छ । क्रोधमा हामी झगडा गर्छौं । झगडा हुँदा धेरै पटक मुखबाट गलत शब्द वा गालीगलौज निस्कन्छ । तर, झगडाले कुनै पनि समस्याको समाधान गर्दैन, थप अन्योलमा पार्छ ।

युनिभर्सिटी अफ ईस्ट एन्ग्लियाले गरेको एक अध्ययनले कमदेखि मध्यम पारिवारिक समस्या भएका घरका बालबालिकाको सेरिबेलम (लघु मस्तिष्क) अन्य बालबालिकाको तुलनामा कम हुने देखाएको छ । सेरिबेलम मस्तिष्कको एक भाग हो जुन मानसिक रोगहरूसँग सम्बन्धित छ ।

एक अद्वितीय नाम दिनु
कहिलेकाहीँ कसैको मजाक बनाउन, हामी उसलाई फरक नाम दिन्छौं । बच्चाहरूको अगाडि यस्ता नामहरू प्रयोग गर्नु हुँदैन । आजकल धेरै अभिभावकहरूले आफ्ना छोराछोरी धेरै स्मार्ट हुनुका साथै ढाडपछाडि कुरा गर्ने गरेको बताउँछन् । त्यसैले सो कुराको श्रेय तपाईलाई जान्छ।

गाली दिनु
हामीले पहिले नै भनिसकेका छौँ बच्चाहरू अर्काको नक्कल गर्न सिपालु हुन्छन् । तपाईंले जे गर्नुहुन्छ वा भन्नुहुन्छ, उनीहरूले त्यसलाई हेरेर चाँडै सिक्छन् । बालबालिकाको अगाडि गालीगलौजबाट गर्नबाट बच्नुपर्छ, नत्र उनीहरूले पनि सानै उमेरमा यस्तो भाषा सिक्नेछन् ।

मदिरा पिउनु
धेरै अध्ययनहरूले पत्ता लगाएका छन् कि आफ्ना बच्चाहरूको अगाडि रक्सी पिउने आमाबाबुका छोराछोरीले सानैदेखि रक्सी पिउन सुरु गर्ने सम्भावना बढी हुन्छ । यस्ता बालबालिकामा अन्य बालबालिकाको तुलनामा मदिराको लत लाग्ने जोखिम दोब्बर हुन्छ ।

स्क्रिनमा टाँसिनु
हामी बच्चाहरूलाई टिभी, ट्याब्लेट र मोबाइलबाट टाढा रहन सिकाउँछौं तर आफैंमा त्यसमा रहन्छौं । धेरै समय स्क्रिनमा बिताउँदा आँखामा पानी बग्ने, लामो समयसम्म टाउको दुख्ने, निद्रा नलाग्ने र तनाव जस्ता समस्याहरू हुन सक्छन् ।

आमाबाबुमा सो कुराको लत छ भने यी सबै कुराहरूले तपाईंको बच्चालाई सानै उमेरमा आफ्नो सिकार बनाउन सक्छ । त्यसैले बच्चालाई स्क्रिनबाट हटाउनुअघि आफ्नो पनि गर्नुपर्छ ।

राम्रो बानी
हरेक आमाबाबुले आफ्नो बच्चामा राम्रो बानीहरू चाहन्छन् । तर उनीहरू आफैं त्यसबाट टाढा रहन्छन् । कार्यालयबाट आएपछि श्रीमतीले भान्छामा काम गर्न थाल्छिन्, श्रीमान् ड्रइङ रुममा सोफा समातेर टिभी हेर्न थाल्छन् ।

यो कुरा प्रायः सबैको घरमा हुने गर्छ । अब यो पारिवारिक परिवेशबाट बच्चाले के सिक्ने हो आफै सोच्नुहोस् । घरको कामको जिम्मेवारी आमाको मात्रै होइन भनेर बच्चालाई थाहा हुनुपर्छ ।